علائم سرطان روده بزرگ و درمان
سرطان کولورکتال سومین نوع سرطان شایع در جهان است. شناخت عوامل مخاطره آمیز، علائم و گزینه های غربالگری آن، کلید درمان موفقیت آمیز است.
سرطان روده بزرگ چیست؟
سرطان کولورکتال (CRC) که سرطان روده نیز نامیده می شود، با رشد غیر طبیعی سلول ها در روده بزرگ شروع می شود.این نو ع از سرطان ممکن است از روده بزرگ یا رکتوم شروع شود و منجر به سرطان کولون یا سرطان رکتوم شود. پزشکان معمولاً سرطان های روده بزرگ و رکتوم را در یک دسته قرار می دهند زیرا ویژگی های مشترک زیادی دارند. در بیشتر موارد، سرطان روده بزرگ از رشد خوش خیم در پوشش داخلی روده بزرگ به نام پولیپ منشاء می گیرد. با گذشت زمان، برخی از پولیپ ها ممکن است جهش یافته و به بافت های سرطانی تبدیل شوند.
چه چیزی باعث سرطان روده بزرگ می شود؟
علت دقیق سرطان کولورکتال هنوز ناشناخته است، اما عوامل خاصی با این بیماری مرتبط هستند. داشتن سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال یا سرطان تخمدان، سینه و رحم در زنان، و همچنین سندرم های ژنتیکی ارثی، پولیپ های شناسایی شده یا بیماری التهابی روده، ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهد. کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون از عواملی است که خطر ابتلا به سرطان کولورکتال، به ویژه در افرادی که بیش از 10 سال به آن مبتلا بوده اند را افزایش میدهد. با این حال، عوامل همچون رفتارهای خطرناک مانند سیگار کشیدن، رژیم غذایی ناسالم، مصرف زیاد الکل و عدم فعالیت بدنی سهم زیادی در ابتلای افراد به این نوع سرطان را تشکیل می دهند. خوردن مقدار زیادی گوشت قرمز یا فرآوری شده و اضافه وزن نیز ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهد. احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ بعد از 60 سالگی بیشتر است، اگرچه ممکن است در هر سنی رخ دهد. بر اساس مطالعات انجام شده، یک سوم بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال کمتر از 55 سال سن دارند.
سرطان روده بزرگ در مردان
سرطان روده مردان و زنان را تقریباً به یک اندازه تحت تأثیر قرار می دهد. با این حال، خطر ابتلا به این بیماری در طول زندگی در مردان کمی بیشتر بوده (4.3٪ در مقابل 4٪) و همچنین مردان در سنین کمتر نسبت به زنان به این سرطان دچار میشوند.
سرطان روده بزرگ در زنان
بیماران زن ممکن است گاهی اوقات علائم و نشانه های سرطان روده بزرگ را نادیده بگیرند زیرا برخی از آنها مشابه ناراحتی های مربوط به قاعدگی یا سایر بیماری های زنانه است. خطر ابتلا به سرطان در زنان پس از یائسگی افزایش می یابد.
علائم اولیه سرطان روده بزرگ
اغلب، تا زمانی که رشد سرطانی پیشرفت نکرده باشد، هیچ علامت اولیه مشخصی از سرطان کولورکتال وجود ندارد. به همین دلیل، غربالگری منظم به تشخیص بیماری قبل از ظهور علائم کمک می کند، و باید در نظر داشت که سرطان روده بزرگ قابل درمان است.
علائم سرطان روده بزرگ
علائم سرطان روده بزرگ با پیشرفت بیماری بیشتر محسوس می شود. بسته به محل و اندازه رشد سرطان، ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد:
- تغییر در عادات روده، شروع جدید یبوست یا اسهال
- خونریزی مقعدی یا خون در مدفوع، مدفوع تیره یا باریک
- تغییر قوام یا بوی مدفوع
- احساس مداوم در بودن روده
- ناراحتی مداوم شکم، نفخ یا درد
- ضعف، خستگی، رنگ پریدگی و کم خونی ناشی از کمبود آهن
- از دست دادن اشتها، کاهش وزن غیر ارادی و بدون دلیل
این علائم لزوماً نشان دهنده سرطان نیستند. بسیاری از اختلالات دیگر دستگاه گوارش می تواند باعث مشکلات مشابه شود، از جمله بواسیر، شقاق، سندرم روده تحریک پذیر و غیره. برای هر گونه شکایتی که بیش از چند روز طول بکشد به پزشک مراجعه کنید.
غربالگری و تشخیص سرطان روده بزرگ
به طور کلی، غربالگری منظم سرطان روده بزرگ برای افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری را ندارند و هیچ شکایتی ندارند، باید از سن 50 سالگی شروع شود. در صورت داشتن هر گونه فاکتور خطر، ممکن است لازم باشد غربالگری از 40 سالگی یا حتی زودتر شروع شود. در افراد مبتلا به سندرم پولیپوز ارثی ژنتیکی در خانواده، غربالگری باید از سن 15 تا 18 سالگی شروع شود.
چندین گزینه غربالگری برای تشخیص زودهنگام سرطان روده بزرگ وجود دارد، از جمله آزمایش خون مخفی مدفوع (FOBT)، آزمایش DNAمدفوع، کولونوسکوپی، سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر و کولونوگرافی توموگرافی کامپیوتری. در این میان بهترین روش غربالگری کولونوسکوپی است. برای بررسی روده بزرگ از داخل از یک لوله نازک و انعطاف پذیر با دوربینی در انتهای آن استفاده می کنند. این روش به پزشکان اجازه میدهد پولیپها را قبل از تبدیل شدن به سرطان شناسایی و حذف کنند یا از نواحی مشکوک نمونه برداری کنند (بیوپسی). پولیپ های برداشته شده در طول کولونوسکوپی برای تعیین اینکه آیا سلول های سرطانی یا پیش سرطانی دارند بررسی می شوند.
در صورت تایید تشخیص سرطان روده بزرگ، آزمایشات خونی و تصویربرداری بیشتر برای ارزیابی نوع دقیق، مرحله و گسترش بیماری انجام خواهد شد. مراکز سرطان ACIBADEM دسترسی سریع به تمام آخرین ابزارهای تصویربرداری از جمله اشعه ایکس قفسه سینه، توموگرافی کامپیوتری شکم (CT)، سونوگرافی (US)، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)، سونوگرافی اندورکتال (ERUS)، توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) را جهت تشخیص دقیق سرطان کولورکتال را فراهم می کند.
درصد موفقیت در درمان سرطان روده بزرگ
پیش گیری و یا درمان سرطان روده بزرگ بستگی زیادی به مرحله ای دارد که در آن کشف شده است. مراحل مختلف سرطان در مقیاسهای بین 0 (سرطان درجا) تا IV طبقه بندی می شوند. در مراحل پایین تر، سرطان به دیواره روده بزرگ محدود می شود، در حالی که در مرحله چهارم سرطان کولون به اندام های دور گسترش یافته است (متاستاز). زمانی که بیماری در مراحل اولیه و قبل از گسترش آن تشخیص داده شود، میزان بقای 5 ساله از 90 درصد فراتر می رود. اگر سرطان در عرض 5 سال عود نکند، درمان شده تلقی می شود. در مرحله پیشرفته، میزان بقا کمتر است اما به طور پیوسته در حال افزایش است.
میزان مرگ و میر ناشی از سرطان کولورکتال در دهه های گذشته رو به کاهش بوده است. این به بهبود تشخیص زودهنگام به لطف برنامه های غربالگری مرتبط است. زمانی که سرطان زودتر تشخیص داده شود، درمان آن آسان تر است. از طرفی روش های درمانی نیز به مرور زمان پیشرفت کرده است. رویکرد چند رشته ای و درمان جامع دریافت شده در مراکز با تجربه سرطان، مانند ACIBADEM، می تواند به نتایج بهتر کمک کند.
درمان سرطان روده بزرگ
نحوه درمان سرطان روده بزرگ به محل، مرحله و بسیاری از عوامل دیگر بستگی دارد. آنچه باید بدانید این است که سرطان کولورکتال یک بیماری قابل درمان است، به خصوص اگر زود تشخیص داده شود. بسته به مورد، جراحی، شیمی درمانی، درمان هدفمند، ایمونوتراپی یا پرتو درمانی ممکن است به تنهایی یا ترکیبی مورد استفاده قرار گیرد.
- جراحی سرطان روده بزرگ. برداشتن ضایعات سرطانی با جراحی بهترین فرصت برای درمان است. نوع جراحی بستگی به محل سرطان در روده بزرگ و مرحله آن دارد. در مرحله 0 و برخی از موارد اولیه مرحله I، پولیپ های سرطانی را می توان طی کولونوسکوپی با پولیپکتومی یا برداشتن موضعی برداشت. آندوسکوپی درمانی امکان درمان را در زمان تشخیص و بدون هیچ برشی فراهم می کند و این اغلب برای از بین بردن بیماری کافی است. موارد پیشرفته نیاز به جراحی گسترده تری به نام برداشتن کولون (کولکتومی) دارند. این جراحی شامل برداشتن بخشی از روده همراه با بافتهای اطراف و غدد لنفاوی میباشد که حاوی سرطان است. بعد از برداشت بافت سرطانی قسمتهای باقیمانده کولون مجدداً متصل میشوند (آناستوموز). بسته به مورد، ممکن است کولکتومی جزئی یا کامل مورد نیاز باشد. در برخی موارد، بیماران ممکن است پس از جراحی برداشتن نیاز به کولوستومی یا ایلئوستومی داشته باشند. این بدان معناست که جراح یک سوراخ مصنوعی در دیواره شکم به نام استوما ایجاد می کند تا راهی برای خروج مواد زائد گوارشی ایجاد کند. از این روش می توان به عنوان یک راه حل موقت یا دائمی استفاده کرد. همچنین می توان از جراحی تسکینی برای تسکین علائم و افزایش طول عمر در مراحل پیشرفته استفاده کرد. درACIBADEM، جراحی سرطان روده بزرگ را می توان با روش های کم تهاجمی به جای جراحی باز در اکثر موارد انجام داد. لاپاراسکوپی و جراحی رباتیک به کاهش زمان بهبودی و افزایش رفاه حال بیماران کمک می کند.
- شیمی درمانی برای سرطان روده بزرگ. به این نوع درمان ، درمان سیستمیک نیز می گویند و از دارو برای از بین بردن سلول های سرطانی در سراسر بدن استفاده می شود. حتی اگر تومور در مراحل اولیه تشخیص داده شود و به طور کامل با جراحی برداشته شود، برخی از سلول های سرطانی می توانند از طریق لنف و عروق خونی به قسمت های مختلف بدن بروند. اگر این سلول ها تخریب نشوند، به مرور زمان تکثیر و رشد می کنند و باعث عود بیماری در هر قسمتی از بدن می شوند. به همین دلیل، شیمی درمانی پیشگیرانه ممکن است پس از جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده اعمال شود. همچنین میتوان از شیمیدرمانی قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور بزرگ و آسانتر کردن جراحی استفاده کرد (درمان نئوادجوانت).
- درمان هدفمند برای سرطان کولورکتال. برخلاف شیمی درمانی که سلول های سالم را همراه با بافت های سرطانی تحت تاثیر قرار می دهد، داروهای هدفمند فقط به سلول های بدخیم حمله می کنند و عوارض جانبی قابل توجهی ایجاد نمی کنند. آنها به طور گسترده در درمان سرطان روده بزرگ، به ویژه در مرحله IV بیماری استفاده می شوند. بر اساس برخی از مطالعات، هنگامی که این داروها با شیمی درمانی معمولی استفاده می شوند، ممکن است عملکرد آن را 25-30٪ افزایش دهند.
- پرتودرمانی برای سرطان روده بزرگ. رادیوتراپی از دوزهای بالای پرتو برای از بین بردن یا کاهش اندازه تومورها استفاده می کند. گاهی اوقات برای بیماران سرطان روده به عنوان بخشی از برنامه درمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی یا متاستازهای باقیمانده توصیه می شود. ACIBADEM مجهز به جدیدترین دستگاه های پیشرفته برای ارائه رادیوتراپی، از جمله MRIdian محصول شرکت ViewRay است که امکان درمان پرتویی فوق العاده دقیق تومورهای دور از دسترس و متحرک در شکم را فراهم می کند.
